W 2023 r. banki centralne dodały do swoich rezerw 1 037 ton złota, co stanowi drugi największy roczny zakup w ich historii. Ten najwyższy miał miejsce w 2022 r. Determinacja banków w kwestii kupna trwa pomimo wzrostu cen złota.

Jak podaje Światowa Rada Złota, popyt banków centralnych na złoty kruszec osiągnął 183 tony w drugim kwartale tego roku, co oznacza wzrost o 6% rok do roku. W pierwszej połowie roku banki centralne kupiły 483 tony złota. To o 5% więcej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku, co oznacza nowy rekord, jeśli chodzi o kupno złota przez banki centralne w pierwszej połowie roku.

 

 

Kto kupował najwięcej?

Największym nabywcą był Narodowy Bank Polski, który w lipcu dodał do swoich zasobów 14,3 tony, co stanowiło najwyższy miesięczny wzrost jego rezerw złota od listopada 2023 roku. Polska jest niezwykle aktywna w kwestii zakupów – w ciągu ostatnich 4 miesięcy nabyła łącznie 33 tony złota. Jak twierdzi prezes NBP, Adam Glapiński, bank planuje zadbać o to, aby cenny kruszec stanowił 20% całkowitych rezerw państwa. Obecnie, za sprawą 392 ton złota, tworzy 14,8% państwowych zasobów.

Po złoto sięga też centralny bank Uzbekistanu, który w lipcu zakupił 10 ton tego metalu szlachetnego. W tym samym miesiącu rezerwy Indii wzrosły o 5,4 tony. Warto zauważyć, że od początku roku ten azjatycki kraj swoje rezerwy złota uzupełniał regularnie każdego miesiąca. 4,3 tony kupiła Jordania, Turcja dokupiła 3,8 tony, a Katar swoją rezerwę złota powiększył o 2,3 tony.

Czeski Bank Narodowy nabył 1,6 tony tego metalu szlachetnego. Obecnie w swoich rezerwach posiada 43 tony złota, a swoje zasoby uzupełnia nieprzerwanie już od 17 miesięcy. W tym okresie czeski bank kupił już 31,2 tony cennego kruszcu.

 

Dlaczego banki centralne kupują złoto?

Złoto jest postrzegane przez banki centralne jako bardzo cenny składnik aktywów rezerwowych. W tegorocznej ankiecie Światowej Rady Złota aż 81% banków centralnych stwierdziło, że przewiduje dalszy wzrost globalnych rezerw złota. Ponadto 29% respondentów zaznaczyło, że w ciągu najbliższych dwunastu miesięcy ich bank centralny zamierza zwiększyć posiadane rezerwy złota, co jest najwyższym wynikiem w historii badań (od 2018 r.).

Na decyzje banków centralnych dotyczące zarządzania rezerwami nadal wpływają stopy procentowe i ich dalszy rozwój. Jako ważny czynnik postrzega go większość banków z różnych państw o rozwiniętych gospodarkach. Z kolei „obawy inflacyjne” uwzględniają w swojej strategii głównie gospodarki rozwijające się. Na trzecim miejscu znajduje się niestabilna sytuacja geopolityczna, co ma związek z obecnymi wydarzeniami – konfliktem w Ukrainie i Strefie Gazy czy wzrostem napięć na linii USA‑Chiny.

 

 

Jednak decyzja o zakupie złota oraz ewentualnym utrzymaniu go w portfelu jest związana nie tylko z warunkami ekonomicznymi. Rolę w podejmowaniu decyzji z tym związanych odgrywają także właściwości złotego kruszcu.

Większość banków jest zgodna co do tego, że złoto pełni ważną rolę jako długoterminowa ochrona wartości posiadanych rezerw, dla instytucji finansowych istotne są również wyniki złota w okresach kryzysu i jego skuteczność w zakresie dywersyfikacji portfela.

Co ciekawe, jeszcze w ubiegłym roku funkcja złota jako długoterminowego środka przechowywania wartości była kluczowa tylko dla 27% banków w gospodarkach rozwiniętych, w tym roku jest ona postrzegana jako ważna już przez 83% z nich.

Inne cechy, które banki oceniają jako istotne w omawianym kontekście to niskie ryzyko, historyczna rola złota i jego wysoka płynność.

Ostatnia ankieta World Gold Council wskazuje na utrzymujące się zainteresowanie banków centralnych złotem. Niezależnie od tego, czy uwaga instytucji finansowych koncentruje się na napięciach geopolitycznych czy też na czynnikach makroekonomicznych, takich jak inflacja i stopy procentowe, da się zauważyć, że banki stoją w obliczu trendów i wydarzeń, które mogą stwarzać ryzyko niestabilności finansowej dla całej gospodarki. Złoto stanowi dla nich formę długoterminowego zabezpieczenia rezerw. Również dlatego popyt na złoto ze strony banków centralnych prawdopodobnie utrzyma się na wysokim poziomie.